Normy dotyczące dźwigania w pracy odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników[1]. Przyjrzyjmy się przepisom prawa pracy, które określają maksymalne dopuszczalne ciężary dla różnych grup, takich jak kobiety, mężczyźni i młodociani. Przekraczanie tych limitów może mieć szkodliwy wpływ na kondycję zdrowotną. Sprawdź, jakie są obecne standardy i w jaki sposób ocena ryzyka zawodowego wspiera ochronę zdrowia podczas podnoszenia ciężarów.
Przepisy BHP a normy dźwigania
Przepisy dotyczące Bezpieczeństwa i Higieny Pracy (BHP) definiują maksymalne normy dźwigania, które różnią się w zależności od grupy pracowników, aby chronić ich zdrowie. Normy te, zawarte w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej, bazują na badaniach uwzględniających różnice w budowie ciała oraz wytrzymałości fizycznej. Ograniczenia wagowe określone w przepisach prawa pracy pomagają zredukować ryzyko urazów oraz wypadków w miejscu zatrudnienia[2].
Normy ciężarów różnią się w zależności od płci:
- kobiety mogą podnosić maksymalnie 12 kg w pracy stałej,
- kobiety mogą podnosić maksymalnie 20 kg w pracy dorywczej,
- mężczyźni mogą dźwigać 30 kg w pracy stałej,
- mężczyźni mogą dźwigać 50 kg w pracy dorywczej.
Dodatkowo, specjalne regulacje dotyczą pracy na wysokości oraz przenoszenia przedmiotów na większe odległości. Te przepisy są niezbędne, aby zapewnić bezpieczeństwo pracowników i zmniejszyć ryzyko urazów wynikających z nadmiernego wysiłku.
Jak przepisy określają maksymalne normy dźwigania
Regulacje dotyczące dźwigania precyzyjnie określają maksymalną wagę, jaką mogą podnosić zatrudnieni. Dla kobiet w pracy stałej limit wynosi 12 kg, natomiast w zadaniach dorywczych mogą unosić do 20 kg. Mężczyźni mają wyższe limity: w pracy stałej mogą podnosić 30 kg, a w dorywczej aż 50 kg. Te zasady wynikają z przepisów BHP, które mają na celu ochronę zdrowia pracowników oraz zmniejszenie ryzyka kontuzji. Uwzględniają one również specyficzne warunki pracy, takie jak podnoszenie na wysokość czy transport na większe odległości.
Znaczenie norm dźwigania dla bezpieczeństwa pracy
Normy dźwigania odgrywają kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa w miejscu pracy. Pomagają zredukować ryzyko zawodowe i zmniejszają liczbę urazów mięśniowo-szkieletowych. Ich przestrzeganie nie tylko poprawia efektywność, ale również ogranicza absencję pracowników. Pracodawcy, dbając o zgodność z tymi normami, chronią zdrowie swoich pracowników, a jednocześnie optymalizują procesy produkcyjne. Szkolenia z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy są nieodzowne, aby pracownicy byli świadomi zagrożeń i potrafili ich unikać. Zasady dotyczące ochrony zdrowia podczas podnoszenia ciężarów przyczyniają się do zwiększenia bezpieczeństwa oraz wydajności w pracy.
Normy dźwigania dla różnych grup pracowników
Kwestie związane z dźwiganiem w miejscu pracy różnią się w zależności od grup pracowników, co ma na celu ich ochronę. Kobiety będące w ciąży mają ściśle określone limity dotyczące ciężarów, które mogą podnosić – maksymalnie do 3 kg. Matki karmiące mogą dźwigać nieco więcej: do 6 kg przy pracy stałej i do 10 kg, gdy praca jest dorywcza. Pracownicy młodociani, w wieku od 16 do 18 lat, również podlegają restrykcjom. Nie wolno im wykonywać zadań wymagających znacznego wysiłku fizycznego.
Przepisy te zabraniają im podnoszenia, przenoszenia i przewożenia ciężkich przedmiotów, co ma na celu ochronę ich zdrowia[4]. Pracodawcy muszą zapewnić rozwiązania eliminujące konieczność ręcznego przenoszenia ciężarów, co jest kluczowe dla zapewnienia bezpieczeństwa w pracy[4].
Limity wagowe dla kobiet i mężczyzn
Limity wagowe różnią się w zależności od płci, uwzględniając fizyczne predyspozycje. Kobiety podczas pracy stałej mogą podnosić maksymalnie 12 kg, natomiast w przypadku pracy dorywczej – do 20 kg. Z kolei mężczyźni mogą dźwigać 30 kg w pracy stałej i aż 50 kg, jeśli praca jest dorywcza.
Szczególne zasady dotyczą kobiet w ciąży, które mogą podnosić jedynie przedmioty ważące do 3 kg. Jest to istotne dla ochrony ich zdrowia oraz zdrowia dziecka.
Te normy mają na celu zredukowanie ryzyka urazów i zapewnienie bezpieczeństwa w miejscu pracy.
Normy dla młodocianych pracowników
Normy dotyczące pracy młodocianych, czyli osób w wieku 16-18 lat, są precyzyjnie zdefiniowane, aby zadbać o ich zdrowie. Tacy pracownicy nie mogą wykonywać zadań wymagających znacznego wysiłku fizycznego, takich jak podnoszenie, przenoszenie czy transport ciężarów. Przepisy te mają na celu zminimalizowanie ryzyka kontuzji oraz zapewnienie bezpiecznego środowiska pracy.
Dodatkowo, określone są wartości energetyczne dla młodocianych:
- dziewczęta powinny spożywać 2300 kJ,
- chłopcy 3030 kJ podczas 6-godzinnego dnia pracy.
Pracodawcy powinni również unikać zlecania zadań wymagających powtarzalnych ruchów, co jest kluczowe dla ochrony zdrowia młodych pracowników.
Ryzyko i ochrona zdrowia przy dźwiganiu ciężarów

Noszenie ciężarów w miejscu pracy wiąże się z zagrożeniami, które pracodawcy są zobowiązani minimalizować zgodnie z przepisami. Niewłaściwe techniki podnoszenia i przenoszenia mogą skutkować urazami, takimi jak problemy z kręgosłupem czy nadwyrężenie mięśni[5]. Regulacje prawne nakładają na pracodawców obowiązek oceny ryzyka związanego z ręcznym transportem.
Zrozumienie tych zagrożeń oraz przestrzeganie wytycznych dotyczących podnoszenia ma kluczowe znaczenie dla zdrowia zatrudnionych osób. Pracodawcy powinni dążyć do stworzenia bezpiecznego środowiska, wdrażając odpowiednie procedury oraz szkolenia z zakresu bezpieczeństwa. Takie działania mogą znacząco zmniejszyć ryzyko wystąpienia urazów. Istotne jest również uwzględnienie możliwości fizycznych pracowników, charakteru wykonywanej pracy oraz częstotliwości podnoszenia.
Dbałość o zdrowie zatrudnionych poprzez właściwe zarządzanie zagrożeniami zawodowymi jest nie tylko obowiązkiem pracodawców, ale także przekłada się na większe bezpieczeństwo i efektywność w pracy.
Skutki przekraczania limitów wagowych
Podnoszenie nadmiernie ciężkich przedmiotów może skutkować poważnymi urazami mięśni oraz kości. Szczególnie narażeni są pracownicy zajmujący się ręcznym transportem, którzy często borykają się z przewlekłymi urazami i schorzeniami zawodowymi. Takie obciążenia prowadzą do problemów z kręgosłupem, nadwyrężenia mięśni oraz innych dolegliwości związanych z układem mięśniowo-szkieletowym. Dlatego przestrzeganie przyjętych norm wagowych jest kluczowe, aby zminimalizować ryzyko problemów zdrowotnych.
Znaczenie oceny ryzyka zawodowego
Ocena ryzyka zawodowego odgrywa kluczową rolę przy przenoszeniu ciężarów, chroniąc zdrowie zatrudnionych. Dzięki niej można zidentyfikować i ograniczyć zagrożenia związane z ręcznym transportem ładunków. Pracodawcy powinni wprowadzać odpowiednie rozwiązania, zarówno organizacyjne, jak i techniczne, które wyeliminują potrzebę ręcznego podnoszenia. Takie działania nie tylko podnoszą poziom bezpieczeństwa, ale również zwiększają efektywność pracy. Analiza ryzyka zawodowego umożliwia również dostosowanie warunków do fizycznych możliwości pracowników, co jest istotne, aby uniknąć urazów. Warto pamiętać, że przestrzeganie przepisów i norm BHP to nie tylko wymóg prawny, ale także inwestycja w zdrowie i dobrostan zatrudnionych.
Źródła:
- [1] https://www.bhp-center.com.pl/przedstawiamy-normy-dzwigania-w-pracy-w-2024/
- [2] https://bhpodpodszewki.pl/reczne-przemieszczanie-przedmiotow-przez-jednego-pracownika/
- [3] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-jakie-sa-normy-dzwigania-w-zakladach-pracy
- [4] https://www.aplikuj.pl/porady-dla-pracodawcow/1653/normy-dzwigania-czyli-ile-moze-dzwigac-pracownik
- [5] https://kadromierz.pl/blog/normy-dzwigania-w-pracy-limit-dla-kobiet-mezczyzn-i-mlodocianych/
- [6] https://eszkoleniabhp.com/blog/jakie-sa-normy-dzwigania-w-pracy-w-2024
- [7] https://www.ciop.pl/CIOPPortalWAR/appmanager/ciop/pl?_nfpb=true&_pageLabel=P30001831335539182278&html_tresc_root_id=19381&html_tresc_id=19638&html_klucz=19558&html_klucz_spis=

Dzień dobry, nazywam się Krystyna Kownacka i jestem nauczycielem dyplomowanym. Nauczam w przedszkolu oraz w szkole średniej. Zapraszam na mojego bloga.







